Stress op de werkvloer: beter voorkomen dan genezen!
Bijna iedereen heeft weleens last van wat spanning op de werkvloer. Jij niet? Lucky you, je bent een van de weinigen! De meeste mensen ervaren op bepaalde momenten namelijk wel werkgerelateerde stressklachten. Wat is de oorzaak hiervan en hoe ga je ermee om? Of beter nog: hoe herken en voorkom je werkstress?
Een beetje stress kan geen kwaad, zo wijst onderzoek uit. Sterker nog: een gepaste hoeveelheid stress helpt je om beter te presteren. Jammer dus voor diegenen die bij het lezen van de intro dachten: ‘ha! Ik heb gelukkig nooit stress!’. Het kan namelijk wel degelijk in je voordeel werken. Maar er is een grens. En wanneer die (stress)grens bereikt is, gaat het mis. Werkgerelateerde stressklachten en burn-outs komen steeds vaker voor en beïnvloeden meer dan alleen werk.
Voorkomen van werkstress
Gezonde stress: het bestaat. Je las het hierboven al: een klein beetje stress is prima. Het maakt je alert en helpt je om efficiënt te werken. Maar de nadruk ligt hierbij wel op ‘een klein beetje’. Wanneer jouw stressniveau te hoog oploopt, slaat het om in ongezonde stress en werkt het alleen nog maar tegen je. Het verlagen van de werkdruk is hierbij niet per se de oplossing. Het zit ‘m in de hersteltijd. Zorg dat er na lichte stress voldoende tijd is om tot rust te komen. Een aantal tips:
• Zorg voor een goede balans tussen spanning en ontspanning (wissel periodes van activiteit af met momenten van rust)
• Zeg ook eens ‘nee’ tegen dingen!
• Stel prioriteiten en werk met haalbare doelen. Kortom: leg de lat niet te hoog
• Zorg voor een goede nachtrust. Slaap = key!
• Problemen? Pak ze bij de kop. Zo voorkom je onnodig gepieker
• Beweeg! Beweging is goed voor zowel je fysieke als geestelijke gezondheid. (En nee, hiermee bedoelen we niet 6 dagen per week trainen op niveautje Rico Verhoeven. Een half uurtje per dag wandelen, fietsen of tuinieren ‘does the trick’.)
Leer jouw stresssignalen herkennen
Een lastige! Wat zijn jouw stresssignalen en hoe herken je ze? De ene persoon is de andere niet. Waar jij lijdt aan slapeloze nachten en de ene huilbui na de andere hebt, kan een ander in eerste instantie weinig tot niets merken van stress. Toch zijn er zowel geestelijk als lichamelijk een aantal signalen die kunnen duiden op stress. Zo kan stress zich lichamelijk uiten door een hoge bloeddruk, vermoeidheid, maagklachten, slaapproblemen, hartkloppingen en een verminderde eetlust. Op psychisch vlak kun je denken aan signalen als concentratieproblemen, nervositeit, depressieve gevoelens, vergeetachtigheid, angst en irritatie.
EHBW (Eerste Hulp Bij Werkstress)
Wat als preventieve maatregelen geen zin meer hebben? Wat als de werkstress zijn grens al heeft bereikt? Dan moet je daar wat mee. Niet door de symptomen aan te pakken, maar de oorzaak. Want wat dat betreft is stress net onkruid; als je de wortels laat zitten komt het zeker terug. Een paar aanraders:
• Praat met de baas: vertel jouw leidinggevende wat er speelt en hoe je je voelt. Wie weet, misschien komt er uit zo’n gesprek al een fijne oplossing
• Ga bij jezelf te rade: neem de tijd om na te denken over de oorzaak van jouw stress en wat een mogelijke oplossing zou kunnen zijn
• Zorg voor balans: werkt net zo goed nu als preventief! Zorg voor een goede balans tussen spanning en ontspanning
• Stel prioriteiten en creëer overzicht: stel (eventueel samen met jouw leidinggevende) een prioriteitenlijstje op. Houd het haalbaar en leg die welbekende lat niet te hoog! Start iedere werkdag met het in kaart brengen van jouw werkzaamheden voor die dag. Bepaal daarbij ook hoe belangrijk ze zijn. Moet het écht vandaag?
• Beweeg: zeker als je jouw stressgrens al voorbij bent is bewegen een ‘must’. Het geeft je de rust en ruimte in je hoofd die je juist nu zo hard nodig hebt!
• Doe leuke dingen: klinkt simpel. Is het eigenlijk ook. Doe dingen waar jij blij van wordt en voel je daar vooral niet schuldig over. Ga een avondje ongegeneerd Netflixen met een bak M&M’s op schoot of stort je weer eens op je oude hobby: origami. Alles mag (en absoluut niets moet)!
• Drink niet teveel koffie en alcohol: koffie geeft je de oppepper die je soms even nodig hebt en alcohol haalt de scherpe randjes ervan af. Jup… maar dan wel tijdelijk. Op de lange termijn voel je juist fitter en gelukkig als je van beide minder binnenkrijgt.
Werkstress: niet alleen werkgerelateerd
Goed te weten: stress kan dan wel tot uiting komen in de werksfeer, maar het is heel goed mogelijk dat het versterkt wordt door stress in de privésfeer. Sluit dat dus niet uit. Sta eens stil bij jouw privéleven en denk eens na of daar ook oorzaken kunnen liggen. Wat dacht je van relatieproblemen, een druk gezinsleven of weekenden vol sociale verplichtingen?
Vraag hulp
Weg met die trots. Wees eerlijk naar jezelf! Worden jouw stressklachten erger en helpen eerdergenoemde tips niet? Vraag dan om hulp. Bij jouw leidinggevende, de vertrouwenspersoon van het bedrijf, familie, vrienden of een professional. Praat erover en geef aan wat je nodig hebt. En weet: het kan ons allemaal overkomen. Het is niets om je voor te schamen. Met de ‘lone wolf’ uithangen bereik je in dit geval niets. Het is jouw ‘wolfpack’ dat je erdoorheen helpt!
TIPS VOOR WERKGEVERS
Ook als werkgever kun je bijdragen aan de preventie van burn-outs op de werkvloer. Hoe? Door jouw werknemers in de gaten te houden. Weet wie ze zijn en let op signalen:
• Vertoont de werknemer ander gedrag?
• Presteert de werknemer slechter?
• Komt de werknemer moe en geïrriteerd over?
• Meldt de werknemer zich vaker ziek?
In al deze gevallen is het goed om het gesprek aan te gaan. Al is het zelfs zonder deze signalen goed om tussentijdse gesprekken in te plannen. Weet wat er leeft en speelt!
Komt de werknemer zelf bij je aankloppen met werkgerelateerde stressklachten? Ga dan samen aan de slag! Bij voorkeur gebeurt dit zo vroeg mogelijk in het proces; voorkomen is altijd beter dan genezen!